Kleine Geschiedenis | ritterkreuz.jouwweb.nl

Entschuldigung der Geschichte nur im Holländisch

Sorry history only in Dutch.

Het IJzeren Kruis (Duits: Eisernes Kreuz) is een Duitse militaire onderscheiding van Pruisische oorsprong.
Het IJzeren Kruis werd op 10 maart 1813 door de Pruisische koning Frederik Willem III ingesteld.
Het ontwerp van het IJzeren Kruis is, zo blijkt uit een potloodtekening van koning Frederik Willem III zelf. Oorspronkelijk werd de onderscheiding alleen aan Pruisische onderdanen verleend.

Het IJzeren Kruis werd alleen in oorlogen met niet-Duitsers verleend. Het werd voor dat doel telkens vernieuwd, wat inhield dat de onderscheiding het monogram van de heersende Pruisische koning kreeg met daaronder het jaartal van de vernieuwing.

De hoogste Pruisische onderscheiding voor dapperheid, de orde Pour le Mérite, werd daarentegen tijdens alle conflicten tussen 1813 en 1918 verleend.

Het zwarte lint met de twee smalle witte strepen langs de randen is niet een lint dat specifiek bij het IJzeren Kruis hoorde. In Pruisen werden alle in de strijd en door oorlogsverdienste verworven militaire onderscheidingen, en ook de versierselen van ridderorden, aan dit lint gedragen. In 1939 werd het veranderd in zwart-wit-rood lint.

In de jaren tot 1918 was het IJzeren Kruis een militaire onderscheiding. Toch werden ook personen die zich achter het front verdienstelijk hadden gemaakt met het IJzeren Kruis aan een wit lint met twee zwarte strepen gedecoreerd. Ook non-combattanten zoals verplegers en geestelijken aan het front kregen deze onderscheiding.

Het IJzeren Kruis tussen 1939 en 1945.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerde Adolf Hitler het IJzeren Kruis opnieuw in. Ditmaal was het geen militaire onderscheiding maar een ridderorde. Het lint was nu zwart, wit en rood. Het kruis was iets dikker en toonde in het midden het hakenkruis met het jaartal 1939 op de voorzijde en 1813 op de achterzijde.

Het nieuwe ridderkruis kwam in de plaats van de tot 1918 verleende Pruisische Pour le Mérite. De onderscheiding werd zonder reserves ook aan de lagere rangen verleend. Het was dus ook voor een soldaat of onderofficier mogelijk om het Ridderkruis te verwerven. De commandanten van de legerkorpsen en bevelhebbers van de marine en luchtmacht hadden het recht om de twee laagste rangen in deze orde, uit naam van de Führer, te verlenen.

IJzeren Kruis 2e klasse

Het IJzeren Kruis 2e klasse werd ongeveer drie miljoen maal verleend. Het werd aan een lint op de linkerborst gedragen. Het IJzeren Kruis 2e klasse zelf werd alleen op de dag van de uitreiking en tijdens ceremoniële bijeenkomsten gedragen. Dan werd het lint Pruisisch opgemaakt, dat wil zeggen in een "U"-vorm geplooid, op de linkerborst gedragen. Meestal werd alleen een strook van het lint door het tweede knoopsgat van het uniform gedragen.

Naast dit lint was er ook de kleine vierkante baton: een kartonnen of metalen plaatje, bekleed met een in stof uitgevoerde miniatuur van het lint. Soms was het een metalen plaatje. Deze batons werden op de linkerborst boven de borstzak gedragen. Op de batons mochten desgewenst en indien van toepassing metalen miniaturen van de herhalingsgesp worden gedragen.

Wie in de Eerste Wereldoorlog een IJzeren Kruis 2e klasse had verworven en er na 1939 weer een kreeg toegekend, mocht op het in het knoopsgat gedragen lint een gesp in de vorm van een adelaar boven een hakenkruis en het jaartal "1914" dragen. Deze gespen zijn van verzilverd tombak (Buntmetal) of zink (Kriegsmetal)

IJzeren Kruis 1e klasse

Het IJzeren Kruis 1e klasse werd tijdens de Tweede Wereldoorlog ongeveer 300 duizend maal verleend. Ook Adolf Hitler kreeg deze, door hem in de Eerste Wereldoorlog verworven, onderscheiding. Dit kruis werd zonder lint op de linkerborst vastgemaakt. Daartoe was de keerzijde van een gesp of schroef voorzien. Duitse militairen waren gewoon om hun IJzeren Kruis 1e klasse ook aan het front en bij minder formele gelegenheden op hun uniform te dragen.

Duitsers droegen hun IJzeren Kruis 1e klasse ook wel op rokkostuum of geklede jas. Voor in het knoopsgat van een kostuum was er een ruime keuze aan speldjes en lintjes, de laatsten soms met daarop een miniatuur van het IJzeren Kruis.

Het Ridderkruis

Het Ridderkruis werd door Adolf Hitler in al zijn vormen 7313 keer verleend.     Terwijl het verlenen van de Kruisen 1e en 2e klasse aan de bevelhebbers aan het front was gedelegeerd, was het verlenen van de Ridderkruisen het prerogatief van de Führer zelf.

Het merendeel van de ridderkruisdragers was Duits en Oostenrijks, maar ook Nederlandse,Belgische, Franse, Scandinavische en Italiaanse militairen kregen deze onderscheiding. Verder waren er ook nog 2 Japanners die voor hun strijd tegen de Amerikanen onderscheiden werden met het Ridderkruis van het IJzeren Kruis.

Er zijn 4 nederlandsers onderscheiden met het ridderkreus.
De Nederlandse vrijwilliger Gerard Mooyman was op 20.02.1943 de eerste nederlander die het ridderkruis ontving.
Oberscharführer Derk Elsko Bruins ontving zijn ridderkruis op 23.08.1944.
Untersturmführer Johann Havik 09.05.1945                                            Unterscharführer Kaspar Sporck 23.10.1944.                                                    Hauptsturmfuhrer Walter Seebach is geboren in nederland Heerlen,maar al heel vroeg terug naar duitsland gegaan en heeft ook duits paspoort gekregen.
Ook vier Belgische vrijwilligers die in de Waffen-SS dienden werden met ridderkruisen onderscheiden.
Het waren Léon Degrelle, Leon Gillis, Remi Schrijnen en Jacques Leroy.

De kruisen werden door verschilende firmas gemaakt.         de firma Juncker en Steinhauer & Lück hebben ook ongestempeld en met een niet-magnetische kern geleverd. Het montuur is soms van massief zilver, soms verzilverd.   Van deze fabrikant zijn ook kruisen met een zwartgemaakte koperen kern en zilveren montuur bekend. De firma C.E. Juncker leverde kruisen met gietijzeren kern en zilveren montuur. Het zilvergehalte is volgens het keurstempel altijd "800". De firma Klein & Quenzer leverde gietijzeren kruisen met zilvermontuur en het stempel "800" of "935". De firma C.F. Zimmermann leverde gietijzeren kruisen met zilvermontuur en het stempel "800". Het is onduidelijk of kruisen van deze laatste maker ooit werden uitgereikt.

Er zijn rond 7313 kruisen verleend maar er zijn er rond 10 duizend gemaakt.veel ridderkruisdragers hebben een ridderkruis erbij laten maken om de ridderkruis verleend door de fuhrer te bewaren en op het front droegen zij een zelf aangekocht stuk.

Ridderkruis met Eikenloof

Het Ridderkruis met Eikenloof werd ingesteld op 3 juni 1940 en werd 883 keer verleend, waarvan 34 maal aan niet-Duitsers. Het eikenloof was van zilver met een gehalte van 800 of 900 vervaardigd. Het eikenloof vormde één geheel met de beugel op de achterzijde. Bij de uitreiking ontving de ontvanger, die het ridderkruis al bezat, een juweliersdoosje met daarin het eikenloof. Er zijn gekeurde en gestempelde maar ook ongestempelde sets bekend.

Eduard Dietl (Heer) Was de eerste die de ridderkruis met eikenloof ontving.
het werdt hem verleend op 19.07.1940

en net als bij het ridderkruis. lieten een aantal ontvangers ook een andere eikenloof bij maken om die te dragen op het front.en die door de fuhrer verleend exemplaar te bewaren.

Ridderkruis met Eikenloof en Zwaarden

Het Ridderkruis met Eikenloof en Zwaarden werd ingesteld op 21 juni 1941 en werd 159 keer verleend. Deze onderscheiding kon alleen worden toegekend wanneer Adolf Hitler persoonlijk toestemming gaf.

De zwaarden, die altijd door Hitler persoonlijk aan de ontvanger werden overhandigd, bestonden uit twee gekruiste miniatuurzwaardjes, gemaakt van zilver, die geplaatst werden onder de eikenbladen en net boven het kruis.

Het eikenloof met zwaarden waren van zilver van het gehalte 800 of 900 vervaardigd. Loof en zwaarden vormden één geheel met de beugel waarmee het ridderkruis aan het lint werd bevestigd. Bij de uitreiking ontving de decorandus, die het ridderkruis al bezat, een juweliersdoosje met daarin het eikenloof en de zwaarden. Er zijn gekeurde en gestempelde maar ook ongestempelde sets bekend.

Adolf Galland (Luftwaffe)Was de eerste die het ridderkruis met eikenloof en zwaarden ontving.
Het werd hem verleend op 21.06.1941.

En net als bij het ridderkruis en ridderkruis met eikenloof. lieten een aantal ontvangers ook een andere eikenloof met zwaarden bij maken om die te dragen op het front.en die door de fuhrer verleend exemplaar te bewaren

Ridderkruis met Eikenloof, Zwaarden en Briljanten

Deze onderscheiding met briljanten werd ingesteld op 15 juli 1941 en werd 27 keer verleend.In deze uitvoering werden 250 kleine diamanten op het eikenloof geplaatst. Ook de gevesten van de zwaarden werden met diamanten versierd.
Van de ruim tien miljoen militairen die Duitsland tijdens de oorlog onder de wapenen had, kregen slechts 27 deze onderscheiding. Tien van hen waren piloten, twee tankbestuurders, twee onderzeebootkapiteins en veertien generaals, maarschalken of andere legeraanvoerders.
Het was de gewoonte dat de Führer, Adolf Hitler, het kleine doosje met daarin het eikenloof met zwaarden en diamanten persoonlijk aan de gedecoreerde militairen overhandigde.

Werner Molders (luftwaffe)Was de eerste die de ridderkruis met eikenloof,zwaarden en briljanten ontving van de fuhrer.Het werdt hem verleend op 15.07.1941

Ridderkruis Met Gouden Eikenloof ,Zwaarden en Briljanten

werd op 29 december 1944 ingesteld en werd uitsluitend verleend aan de Stuka-piloot Hans-Ulrich Rudel. Het eikenloof was van 18-karaats goud. Het kruis was zoals voorgeschreven van zwartgemaakt gietijzer met een zilveren montuur.

Rudel ontving het IJzeren Kruis 2e klasse op 10 november 1939, na de Poolse veldtocht. De 1e klasse volgde pas op 18 juli 1941, na de eerste successen aan het oostfront. Om niet meteen een ridderkruis te hoeven uitreiken werd op 2 december 1941 het Duitse Kruis in Goud uitgereikt. Zoals gebruikelijk sloeg Rudel het zilveren kruis "over". Het ridderkruis van het IJzeren Kruis volgde op 6 januari 1942, daarna volgden het eikenoof op 14 april 1942 (229e uitreiking), de zwaarden op 25 november 1942 (42e uitreiking), de briljanten op 29 maart 1944 (10e uitreiking) en het gouden eikenloof op 29 december 1944.

Grootkruis

In 1940 werd rijksmaarschalk Hermann Göring, bevelhebber van de Luftwaffe, het grootkruis van het IJzeren Kruis verleend, om hem te eren voor de succesvol door de nauw samenwerkende infanterie, cavalerie en luchtmacht uitgevoerde "Blitzkrieg"

Het kruis is opvallend dik en zwaar. Göring droeg het versiersel aan het voorgeschreven zwart-wit-rode lint om de hals. Zijn Pour le Mérite uit de Eerste Wereldoorlog droeg hij daaronder.

De ijdele en extravagante rijksmaarschalk bezat verschillende exemplaren. Naast het grootkruis van gietijzer en zilver, waarmee Adolf Hitler zijn luchtmachtchef in 1940 decoreerde, is er een uitvoering van gesneden zwarte onyx en platina bekend die door Göring zelf werd besteld.

Het in 1940 door Hitler uitgereikte gietijzeren exemplaar met zilveren frame was tijdens de oorlog bij de geallieerde bombardementen op Berlijn verloren gegaan.

Het IJzeren Kruis na 1945

Krijgsgevangen Duitse militairen werd hun IJzeren Kruis vaak afgenomen. In de antiekhandel werden na de Tweede Wereldoorlog dan ook tal van IJzeren Kruisen aangeboden.

Het IJzeren Kruis wordt sinds 1945 niet meer verleend. De Bondsrepubliek staat het dragen van een IJzeren Kruis conform een wet van 26 juli 1957 toe, op voorwaarde dat het hakenkruis is verwijderd. Op overtreding van deze wettelijke bepaling staat een zware straf. In 1952 werd het IJzeren Kruis, uiteraard zonder swastika, afgebeeld op de eretekens van het Duitse Kruis.

Lange tijd verleende Duitsland, in tegenstelling tot andere NAVO-lidstaten, geen onderscheidingen meer voor moed. Er was geen behoefte aan. Daar kwam onder druk van de Duitse deelname aan vredesoperaties een einde aan.

Toen Duitsland betrokken werd bij militaire acties in het kader van de NAVO en de Verenigde Naties werd in de Bondsrepubliek een discussie gevoerd over een passende dapperheidsonderscheiding. Tegenstanders van het hernieuwd instellen van het IJzeren Kruis stelden dat de eeuwenoude vorm in diskrediet was gebracht door de nazi's. Voorstanders wezen op de traditie. Wat uiteindelijk de doorslag gaf was dat het IJzeren Kruis steeds in oorlogen werd ingesteld. Van een oorlog was en is voor de Bondsrepubliek geen sprake. Daarom stelde de Duitse regering op 13 augustus 2008 het Erekruis van de Bundeswehr voor Dapperheid (Duits: "Ehrenkreuz der Bundeswehr für Tapferkeit"), in. De vorm van dit gouden kruis herinnert aan het Pruisische Gouden Kruis voor Militaire Verdienste, niet aan het IJzeren Kruis.

Bron gedeeltelijk komt van Wikipedia.

Maak jouw eigen website met JouwWeb